Grafika po lewej stronie wyszukiwarki Grafika po prawej stronie wyszukiwarki

Sprawdź gdzie kupić

Nawracające afty

Afty nawracające

Afty nawracające (RAS) stanowią przyczynę najczęściej występujących zmian na błonie śluzowej jamy ustnej o charakterze nieinfekcyjnym.

Występowanie aft nawracających w populacji waha się w granicach 17–50%, z przewagą wśród osób młodych i nieznaczną przewagą wśród kobiet. Częściej występują rodzinnie, zwłaszcza u bliźniaków jednojajowych, co opisano u ponad 45% chorych.

Afty nawracające występują w czterech postaciach:

1

  1. Afty Mikulicza (RAS minor, afty małe)

Stanowią 80% wszystkich przypadków aft.

To ograniczone, płytkie, koliste lub owalne nadżerki. Występują pojedynczo lub mnogo, pokryte są włóknikowatym nalotem, otoczone rąbkiem zapalnym na niezmienionej błonie śluzowej.

Występuje od 1 do 5 nadżerek na błonie śluzowej policzków, warg, dna jamy ustnej lub podstawy języka.

Wykwity goją się w ciągu 7–14 dni bez pozostawiania blizny.

Ze względu na przebieg choroby dzielimy je na:

  • a) RAS minor o przebiegu łagodnym:
    • – wykwity pojawiają się raz na trzy miesiące lub rzadziej,
    • – ich średnica jest mniejsza niż 0,5 cm.
  • b) RAS minor o przebiegu ciężkim:
    • – wykwity występują przynajmniej raz w miesiącu od kilku lat,
    • – wielkość wykwitów zawarta jest w przedziale od 0,5 do 1 cm.
RAS (Recurrent Apthous Stomatitis) – afty nawracające.

2

  1. Afty Suttona (RAS major, afty duże)

Stanowią najcięższą odmianę aft. Stwierdza się je u 10% chorych na afty nawracające.

Z powodu bardzo silnych dolegliwości bólowych chorzy mogą mieć trudności z mówieniem i przyjmowaniem pokarmów.

Zwykle 1 do 3 owrzodzeń występuje w całej jamie ustnej (na języku, dziąsłach, podniebieniu).

Zmiany utrzymują się przez kilka lub kilkanaście tygodni i goją się z pozostawieniem blizn.

Owrzodzenia mogą być pojedyncze bądź mnogie, o średnicy przekraczającej 1 cm i są bardziej bolesne od aft Mikulicza.

3

  1. Afty opryszczkopodobne (RAS herpetiform)

Stwierdza się u 10% chorych z RAS.

Zmiany są liczne (nawet ok. 100), drobniejsze niż w innych postaciach RAS, o średnicy 1–2 mm. Mogą łączyć się ze sobą tworząc nieregularne kształty. Występują w całej jamie ustnej, powodują trudności w mówieniu i przyjmowaniu pokarmów.

Goją się w okresie 7–21 dni bez pozostawienia blizn.

Nadżerki wykazują tendencję do nawrotów w okresach krótszych niż miesiąc.

4

  1. Zespoł Behçeta

Dotyczy w większości przypadków młodych mężczyzn w wieku pomiędzy 25–30 rokiem życia. Jest schorzeniem zapalnym, o charakterze przewlekłym, wielosystemowym.

Występuje triada objawów:

  • a) afty nawracające błony śluzowej jamy ustnej,
  • b) afty nawracające błony śluzowej narządów płciowych,
  • c) nawracające zapalenie tęczówki.

Ponadto: podwyższona temperatura, osłabienie, złe samopoczucie, zmiany skórne, zmiany neurologiczne, bóle stawowe oraz choroby nerek i przewodu pokarmowego.

Referencje

Strzałka w górę

Na podstawie:

Nowak M. Opieka farmaceutyczna 5/2019;05:6–10.

Szymczak-Paluch M, et al. Dermatologia po dyplomie 2017;2:13–9.

Nowak M. Świat medycyny i farmacji 3(190)/2017.

Pawlik M. Forum pediatrii praktycznej (19)/2018:48–54.

Bogatko M. Nowy gabinet stomatologiczny 2018;5(104):34–42.

https://www.mp.pl/pediatria/artykuly-wytyczne/artykuly-przegladowe/190753,zabkowanie-fakty-i-mity (10.2021).

https://www.mp.pl/pacjent/stomatologia/higiena-i-zabiegi-estetyczne/107909,higiena-jamy-ustnejdoroslych-pacjentow (10.2021).

https://www.praktycznastomatologia.pl/artykul/aftozy-i-inne-bolesne-uszkodzenia-blony-sluzowej-jamy-ustnej (10.2021).

https://www.praktycznastomatologia.pl/artykul/nadzerki-i-owrzodzenia-w-jamie-ustnej-rozpoznanie-leczenie-profilaktyka-onkologiczna (10.2021).

Powrót do góry strony